GroenLinks heeft zich de afgelopen maanden verdiept in de voors en tegens van een ambtelijke fusie met Wassenaar. Velen hebben wij gevraagd om hun visie. Eén van hen is Marijke Kleijweg. Zij was in de vorige periode wethouder in Voorschoten voor GroenLinks. Zij heeft haar visie vanuit een politieke invalshoek opgeschreven. Deze is de moeite waard om met u te delen:
Ambtelijke fusie?
De eerste vraag die opkomt is: “Wat is een ambtelijke fusie?” Is dit het samengaan van twee gemeentelijke organisaties met nog steeds twee gemeenten als baas? Maar ‘twee bazen dienen’ leidt tot conflicten. Tenzij die bazen het eerst altijd met elkaar eens worden. Wat dan weer leidt tot veel bestuurlijk overleg, er zijn immers grote verschillen in de organisaties van Voorschoten en Wassenaar. Gewoon ook verschillen in de manier van werken.
Op de langere termijn is één ambtelijke organisatie met twee gemeenten als baas natuurlijk niet houdbaar. Zelfs niet als je dat graag wilt geloven en stevig blijft verkondigen.
En er is buiten de gemeentehuizen van Voorschoten en Wassenaar ook niemand die gelooft dat een ambtelijke fusie niet hoeft te leiden tot een gehele fusie tussen de twee gemeenten.
Of dat erg is of juist goed, dat weet ik niet.
Ik weet wel dat het erg onhandig is om het aantal samenwerkingsverbanden te vergroten, juist als bezuinigen een van de doelen van de ambtelijke fusie lijkt te zijn . Meer samenwerkingsverbanden betekent meteen meer tijd voor overleg. Meer overleg door de burgemeester en de wethouders kost geen extra geld, maar zij kunnen dat overleg niet allemaal zelf doen. Veel overleg wordt door ambtenaren gedaan. Dat kost wel extra geld.
Geld geldt als een slechte raadgever. Een gemeente hoort te kijken naar wat het beste is voor de bewoners van die gemeente. Om vervolgens te kijken naar hoe dit het beste ingevuld kan worden.
Misschien ìs het dan wel zo dat naar voren komt dat Voorschoten op de langere termijn heel moeilijk al haar taken voor elkaar kan krijgen. Misschien moet er verder gekeken worden.
Maar als dit zorgvuldig bekeken en berekend is, dan moet het niet ingewikkeld zijn de gemeenteraad hier inzicht in te geven. Ook is het dan niet nodig om iedereen voor te houden dat deze fusie niet verder zal gaan dan een ambtelijke fusie.
Verkiezingsprogramma’s
Verschillende politieke partijen hebben in hun verkiezingsprogramma opgenomen dat, wat hen betreft, Voorschoten zelfstandig blijft. Nu ervaren zij de ambtelijke fusie als een plotselinge overval waarin zij snel moeten beslissen.
Als een politieke partij al van zo’n ingrijpende verkiezingsbelofte af wil stappen, dan zal die partij dit wel heel goed moeten kunnen uitleggen naar de kiezers. Snel besluiten betekent, dat de partijen die in hun programma hebben staan dat Voorschoten zelfstandig moet blijven, moeten kiezen tussen het voorstel tot ambtelijke fusie en hun verkiezingsbelofte.
Om deze verkiezingsbelofte te kunnen heroverwegen is het nodig om inzicht te hebben in het waarom van ambtelijke fusie en wat dit nu eigenlijk behelst.
Er zal een antwoord moeten zijn op vragen als:
- hoe de gemeente nu functioneert; wat wel en wat niet goed gaat
- wat er op de gemeente af komt aan nieuwe taken
- waarom de gemeente dit niet zelf kan oppakken, met behulp van bestaande samenwerkingsverbanden
- waarom een ambtelijke fusie met Wassenaar de beste stap is, naast andere mogelijkheden
- hoe het verder zal gaan met de samenwerking in Holland Rijnland
- hoe B&W de toekomst ziet
- wat daarvan de planning is
- waar de Voorschotense ambtenaren straks zitten
- waar de lokale loketten blijven
- wat er nog meer verandert voor de burger
- en natuurlijk het financiële plaatje bij de huidige ambtelijke organisatie
- en bij een nieuwe ambtelijke organisatie.
Pas dan zal het mogelijk worden dat partijen een overwogen eigen afweging maken. Het wordt van hen verwacht dat zij een verantwoordelijke keuze maken in wat goed is voor de bewoners van Voorschoten. Voor en ook door hen zijn zij gekozen.
Extra jaar
Als de politieke partijen in de gelegenheid gesteld worden hun eigen afweging te maken op grond van gedegen informatie, dan ontstaat er mogelijk een nieuw inzicht.
Wanneer dit het geval zou zijn, dan hebben de betreffende politieke partijen tijd nodig om met hun kiezers te communiceren. Uit te leggen waarom een nieuw inzicht is ontstaan, reacties daarop te vergaren en deze vervolgens mee te nemen in de nieuw verworven inzichten, waarna een eindconclusie kan ontstaan.
Pas daarna kan de raad een inhoudelijke discussie voeren en een weloverwogen keuze maken.
1 Januari 2013 een ambtelijke fusie doorvoeren lijkt een keuze voor ‘de macht van het getal’ in plaats van een zorgvuldige inhoudelijke keuze. Voor een zorgvuldige inhoudelijke keuze is 2012 het jaar om tot die keuze te komen.
Marijke Kleijweg, 27-02-2012